Deride kaşıntı, kızarıklık, şişlik, sulantı veya pullanma ile seyreden durumlara ekzema adı verilmektedir. Çok çeşitli sebeplere bağlı olarak ekzemalar ortaya çıkabilmektedir, örneğin cilt kuruluğu, cilt yağlanması ya da sinirsel faktörler ekzemaya neden olabilir.
Allerjik ekzemada ise sebep dışarıdan deriye temas eden maddelerdir. Bunlar metal, lastik, koruyucular, kokular, ilaçlar, yapıştırıcılar, bitkiler, boyalar, yün alkolleri gibi gruplar altında sınıflandırılabilir. Bugün için sayıları giderek artan 4000 e yakın çevresel allerjenin yani allerjiye sebep olan maddenin varlığı sözkonusudur.
Günlük hayatımızda sıklıkla kullandığımız kozmetikler de içerdikleri bazı maddeler nedeniyle allerjiye sebep olabilmektedir. Özellikle bitkisel içerikli kozmetiklerin kullanımı arttıkça, bu bitki özlerine karşı allerjik yanıt sıklığı da artmaktadır. Kişisel bakım ürünleri, makyaj malzemeleri, sabunlar, duş jelleri, şampuanlar, temizleyiciler, diş macunları, nemlendiriciler, kremler, tırnak ve saç bakım ürünleri sık kullanılan kozmetiklerdendir ve bunlara alerji gün geçtikçe artmaktadır.
Allerjik maddelere, mesleki alanlarda da maruz kalınabilmektedir. Örneğin kuaförlerde saç boyası allerjisi, kasa ya da veznede çalışanlarda metal para allerjisi, yüzücülerde lateks allerjisi, tekstilde çalışanlarda formaldehit veya boya allerjisi, inşaat sektöründe çalışanlarda metal, çimento, kauçuk allerjisi ilk akla gelen örneklerdir.
Ayrıca kişinin alışkanlıkları ve hobileri de bir takım yabancı maddelerle temasına ve alerjilere sebep olabilmektedir, örneğin ev hayvanları, bitkiler, koku maddeleri, kauçuk, boyalar, seramik, yapıştırıcılar temas ettikleri bölgelerde kaşıntı, kızarıklık, kabarıklık ve su kabarcıklarının oluşmasına yol açabilir.
Ev hanımlarında temizleyiciler, deterjanlar özellikle ellerde tahrişe ve allerjik ekzemaya yol açabilirler. Bazı hassas kişilerde metal diş protezleri, inatçı ekzemaların sebebi olabilir. Metal küpe, kolye, saat gibi aksesuarlar, kemer tokası, metal pantolon düğmesi, cepte taşınan çakmak da nikel hassasiyeti olan kişilerde allerjik ekzemaya yol açabilir. “Yama testi” nin değerlendirilmesi: Şiddetli nikel allerjisi.
Alerjik ekzema tedavisinde ilk basamak, alerjiye neden olan maddelerden kaçınmaktır. Lateks alerjisi olanlarda lateks eldiven yerine plastik, vinil ya da nitril eldivenlerin kullanılması, kozmetik alerjilerinde ürün içeriklerinin dikkatle incelenerek, yama testinde saptanan allerjeni içermemesine özen gösterilmesi, nikel alerjisi olanlarda içinde nikel bulunmayan takı ve düğmelerin kullanılması temel yaklaşımlardır.
Çocukların cildine uygulanan ürünler tahrişe neden olmamalı, koruyucu ve koku maddesi içermemelidir. Ayrıca bitkisel ürünlerin doğal olmadığı ve zararlı olabileceği de bilinmelidir.
Tedavide hafif vakalarda deriye dışarıdan uygulanan ıslak pansuman, krem ya da pomadlar, nemlendiriciler, koruyucu kremler kullanılır. Daha şiddetli durumlarda hap ya da enjeksiyon şeklindeki tedaviler kullanılır. Alerjik maddeyi içeren bazı gıdaların alımı da kısıtlanabilir, örneğin Peru balsamı alerjisi olan kişide çikolata, sakız, dondurma, vanilya, tarçın gibi kokulu gıdaların tüketilmemesi önerilir.