Saç dökülmesini nasıl sınıflandırırız?
Saç dökülmelerini iki kategoride inceleyebiliriz: Sikatrizan alopesi yani kalıcı saç kaybı ve non-sikatrizan alopesi yani saçların tekrar çıkabileceği saç kaybı. Her iki dökülme tipinde de yaygın veya yama tarzı dökülmeler olabilir.

Kalıcı ve geçici saç dökülmesi muayenede nasıl ayırt edilir?
Sikatrisyel yani kalıcı saç dökülmesinde saç köklerinin yerini fibröz doku alır, yani yara izi gibi bölgeler oluşur, saç derisi parlak bir görünüm alır ve kıl gözenekleri kaybolur.

Erkeklerde kelliğin sebebi nedir?
Hem anneden hem de babadan geçen genler nedeniyle bazı erkeklerde, kıl kökleri küçülmeye programlanmıştır. Saç dökülmesinin yaygınlığı da yine genetik özelliklere bağlıdır. Erkek tipi saç dökülmesinde saç telleri ilk başlarda incelir, kısalır ve tüy halini alır. Sonunda artık gözle görülmeyecek ayva tüyü haline gelir. Uzun süre sonra ise bu ince kıllar saçlı deriden tamamen uzaklaşırlar.

Erkeklerde saç seyrelmesinde ne tür tedaviler yapılır?
Erkeklerin üçte biri minoksidil adı verilen ve saçlı deriye sprey şeklinde uygulanan ilaçtan fayda görürler. Hap şeklinde verilen ve erkeklik hormonlarının kıl köküne olan negatif etkisini ortadan kaldıran ilaçlar da cevapsız vakalarda kullanılabilir.

Kadınlarda saç dökülmesine çare var mıdır?
Kelleşme dediğimiz ön bölge, yan bölgeler ve tepe bölgesindeki saç kayıplarında öncelikle hiperandrojenizm durumları araştırılır. Polikistik over, böbrek üstü bezi hastalıkları araştırılır. Kanda erkeklik hormonları yani androjenler yüksek bulunduysa erkeklik hormonunu azaltan doğum kontrol hapları, spironolakton kullanılır. Minoksidil de kadınlarda faydalıdır.

Saç ekimi ile ilgili bilgi verir misiniz?
Erkeklerde ve daha az sıklıkta da olsa kadınlarda son çare olarak saç ekimine gidilebilir. Ense bölgesinden alınan saçlar, özel yöntemlerle saç dökülmesi olan alana nakledilir.

Yuvarlak alanlar halinde yama yama dökülmelerde neler düşünürsünüz?
İki şey düşünülür: Birisi saç mantarı, diğeri ise alopesi areata adı verilen saçkıran hastalığı. Saç mantarı çocuklarda, yani ergenlik çağından önce görülür. Saç dökülmesi olan alan gri, kırık saçlarla doludur ve kepeklenme belirgindir, bazen kırmızı sivilceler görülebilir. Saçkıran ise çocuklarda da erişkinlerde de görülebilen strese bağlı yuvarlak saç dökülmeleridir. Dökülme alanı tamamen saçsız ve çıplaktır, bazen kısa saçları görmek mümkündür, bu saçlarda ünlem işareti belirtisi vardır, saçın saç derisine yakın bölgesinde renginin açıldığını görürüz. Bu dökülme şekli ağır seyrederse tüm saç derisine hatta vücut kıllarına yayılabilir.

Saçkıran nasıl tedavi edilir?
Eğer tek bir tane alan varsa ve 5 cm.’den küçükse kendi kendine bile geçebilir. Dışarıdan sürülen losyonlar, özel karışımlar ve bu bölgeye yapılan iğnelerle de çözüm sağlanabilir. Saç derisinin %30’undan fazla saç kaybı varsa, sistemik kortizon uygulanması gerekir. Bir de son zamanlarda çıkan difensipron adı verilen ilaç da sürülerek uygulandığında dirençli olgularda faydalı olmaktadır. PUVA ve siklosporin de diğer seçenekler arasındadır.

Saç mantarı nasıl tedavi edilir?
Griseofulvin, terbinafin veya itrakonazol tedavisi hap veya şurup olarak 1-3 ay süreyle kullanılır. Mantarlar saç köküne işlediği için dışarıdan tedavilerle sonuç alamıyoruz.

Saç çekme hastalığı nedir?
Trikotillomani adı verilen bu hastalıkta kişi -çocuk ya da erişkin- rahatlamak amacıyla belirli bir bölgedeki saçları çekerek koparır. Hasta saçlarını çekip kopardığını inkar eder, ama dökülme alanının şeklinden ve uzunlu kısalı değişik boylarda saçların olmasından anlaşılır. Psikoz, obsesif kompülsif bozuklukta ortaya çıkabilir. Tanıda deri biyopsisi yapılabilir. Bir de bu bölgede saçlar traş edilir, hasta bu kısa saçları çekemeyecektir, iki hafta sonra kontrolde bu bölgedeki saçlar aynı boyda uzadıysa teşhis konmuş olur.

Kanser hastalarının saçları neden dökülür?
Kemoterapi ve saç derisine uygulanan radyoterapi saç köklerinde hızlı çoğalan hücrelere çok etkilidir. Bu nedenle 1-2 hafta içinde dökülme başlar. Ancak bu geçici bir durumdur, saçlar tekrar yerine gelir. Kanser hastalarında bu ciddi hastalığa yakalanmanın getirdiği üzüntü de saçların daha erken dökülmesine sebep olur. Telogen effluvium adı verilen bir durumdur. Bir saçın ömrü 3 yıldır, bu hastalarda bu süre kısalır ve saçlar dökülme öncesi telogen faz denen faza geçer.

Telogen effluvium saç dökülmesi başka hangi durumlarda görülür?
En klasik örnek, kadınların doğumdan sonra 3. ayda görülen saç dökülmeleridir. Yeni doğan bebeklerde de doğumdan 3-4 ay sonra saçlar dökülür ve yeni saçlar çıkar. Ateşli hastalıklar, ciddi enfeksiyonlar, süreğen hastalıklar, ameliyatlar, hipotiroidi ve diğer hormonal bozukluklar, ağır diyetler ve ilaçlar da bu tür bir saç dökülmesine sebep olabilir.

Sikatrisyel yani kalıcı saç dökülmesi sebepleri nelerdir?
Liken planopilaris, diskoid lupus eritematozus, pseudopelad de Brocq, folikülitis dekalvans, sarkoidozda kalıcı saç dökülmesi olur. Biyopsi yapılarak teşhis konur. Hastalık sistemik olarak ağızdan alınan ilaçlarla kontrol altına alınır. Hastalık durağan dönemdeyken de saç dökülmesi olan alanlara saç ekimi yapılır.