Sedef hastalığı yani psoriasis kronik, tekrarlayıcı, ırsi faktörlerle de ilişkili iltihabi bir deri hastalığıdır. Deride henüz tespit edilememiş bir maddeye karşı oluşan abartılı bir bağışıklık sistemi cevabına bağlı olarak meydana gelir. Tipik bir sedef plağının görüntüsü keskin sınırlı bir kızarıklığın üzerinde yer alan beyaz, sedef renkli, gümüşümsü kepekler şeklindedir.
Temel olarak üç ana tipi vardır: Psoriasis vulgaris ( basit sedef), Püstüler psoriasis ( iltihaplı sivilcelerle seyreden sedef), Artritik psoriasis ( eklem iltihabıyla seyreden sedef). Bunlar da kendi içinde gruplara ayrılır.
Sedef hastalığı toplumun %2’sini etkiler. Irklara göre sıklığı değişir. Afrikalı zencilerde, Asyalı sarı ırkta ve Eskimolarda neredeyse hiç görülmezken, Avrupa ve Amerika’da daha sık rastlanır. Bunda genetik altyapı, belirli genlerin belirli coğrafik alanlarda yoğunlaşması ve çevresel etmenlerin rol oynadığı düşünülmektedir. Sedef hastalığında bağışıklık sisteminin bir parçası olan T lenfositler aktif rol alır. T lenfositler kemik iliğinde üretilen akyuvarların bir türüdür. Kemik iliği nakli yapılan kişiye verilen iliğin sahibi sedef hastasıysa, kemik iliğini alan kişide sedef hastalığı ortaya çıkabilir, bu da sedef hastalığının kemik iliğindeki bağışıklık sistemi hücreleriyle ilişkili olduğunu gösteren bir bulgudur.

Sedef hastalığının ortaya çıkması beş faktöre bağlıdır:
1- Derinin üst katmanındaki hücreler aşırı miktarda çoğalır. Derimiz kendini 28 günde bir yenilerken, sedef hastalığında bu süre 3-4 güne iner. Atılan ölü deri sedef hastalığının tipik kepekleri şeklinde görülür.
2- Kemik iliğinde üretilen akyuvarların neden deriye doğru göç ettiği de önemlidir. Deride bu akyuvarları çağıran bir takım maddeler salgılanıyor olabilir.
3- Sedef plaklarında iltihaba yol açan çok sayıda madde tespit edilmiştir. İnterlökinler gibi bir takım iltihapla ilişkili maddeler, Crohn hastalığı, romatoid artrit, multipl sklerozda da saptanmıştır, bundan dolayıdır ki, bu hastalıklarda kullanılan ilaçlar sedef hastalarında da başarılı sonuçlar vermektedir.
4- Sedef hastalığının genetik özelliklerle de bağlantısı vardır, ancak Mendel genetiğine uymaz, birçok farklı genin ve birçok faktörün etkisi ile ortaya çıkar. Genlerimizden yapılmış bir kimliğimiz olan HLA’nın bazı tiplerini taşıyan kişilerde daha sık görülür. Örneğin gençlik çağı sedefi HLA Cw6 genetik şifresi taşıyan kişilerde görülür. Sedefe bağlı eklem iltihabı olan kişilerde HLA B27 sıklıkla bulunur. Sedef hastalığıyla ilgili 7 adet gen tespit edilmiştir. Bu genleri taşıyan kişilerde çevresel faktörlerin de etkisiyle sedef hastalığı ortaya çıkabilir.
Sedef hastalığı 20 yaşlarında ortaya çıkar, bu yaşta başlayan sedef hastalığında genetik faktörler ön plandadır. 60 yaşlarında başlayan formunda ise tırnak bulguları ve eklem iltihabı daha sık görülür.

Sedef hastalığını tetikleyen faktörler:
Dış faktörler: Cerrahi kesiler, yanıklar, böcek ısırıkları, enjeksiyonlar, aşılar, dövmeler, akupunktur, ultraviyole yani güneş ışığı ve X ışınları gibi dış faktörler deride travmaya neden olarak sedef hastalığını başlatabilir.
İç faktörler: Boğazda Streptokok enfeksiyonu, AIDS gibi enfeksiyonlar sedef hastalığına eğilim varsa hastalığın ortaya çıkmasını tetikleyebilir.
İlaçlar: Beta blokör ve ACE inhibitörü türünde tansiyon ilaçları, lityum, klorokin, aspirin ailesinden ağrı kesiciler, interferon, interlökinler ve sistemik kortikosteroidler sedef hastalığını başlatabilirler veya sedef hastalığının yayılmasına sebep olabilirler.
Sedef hastalığında klinik özellikler kırmızı, keskin sınırlı, deriden kabarık bir plağın üzerinde gelişen sedef renkli kepekler şeklindedir. Bazen bu kabarıklıkların etrafında soluk renkli bir halka olabilir. Teşhiste mum belirtisi, yani kepekleri kazıdığımızda sanki bir mumu kazıyormuş gibi gir görünüm ortaya çıkması önemli bir bulgudur. Auspitz bulgusu ise, kazımaya devam edildiğinde toplu iğne ucu şeklinde çok sayıda kanama odağı ortaya çıkmasıdır. Koebner fenomeni ise, travma gören deride yeni sedef plaklarının ortaya çıkmasıdır, örneğin yara izleri, aşı izleri, kaşıma izleri gibi.
Sedef hastalığı dermatolojinin en önemli hastalıklarından biridir. Konu çok geniş olduğundan dolayı, sedef hastalığının çeşitleri ve tedavisinden diğer yazılarımda bahsedeceğim.