Yazılar

SİGARA VE DERİ

Sigara, alkol, güneşe maruz kalma ve beslenme bozuklukları deri yaşlanmasına sebep olan genetik olmayan faktörlerdir. Sigaranın akciğer ve diğer organlarda yaptığı hasarın yanısıra, deri yaşlanması ve kırışıklıklara da yol açtığı ispatlanmıştır. Sigara ve kırışıklık oluşumu arasındaki ilişkinin ilk tespiti 1800 lü yıllara dayanmaktadır. Deride oluşan belirtiler şöyle sıralanabilir: Karakteristik olarak “sigara yüzü” adı verilen değişiklikler ortaya çıkar, bu durum erken yaşta oluşan kırışıklıklar, soluk-kül rengi görünüm, düzensiz yer yer kalınlaşmalar gösteren sarı lekelenmeler şeklindedir. Saçlarda erken beyazlama görülebilir. Ayrıca dudaklarda ve ağız içinde kanserler görülebilir. Erkeklerde ve kadınlarda androgenetik alopesi, yani ön bölge saç dökülmelerinde arttırıcı bir faktördür. Sigara içen kadınlarda, menopozdan sonra hormon takviyesi alınsa bile, bu tedavinin kırışıklıklara faydalı olmadığı saptanmıştır. Sigara içen kadınların ciltleri, sigara içen erkeklere göre daha çok ve erken kırışmakta, açık tenli olanlar, koyu renklilere göre daha çok etkilenmektedir. Sigara içen 20-40 yaş arası kişilerde mikroskopik olarak yüzeysel kırışıklıklar tespit edilmeye başlanmaktadır. Sigara içme süresi ve kullanım sıklığı da kırışıklık oluşumunda etkilidir. Ağır içiciler dediğimiz (50 paket-yıl ve üzeri) kişiler, sigara içmeyenlere göre beş kat daha fazla kırışıklığa sahiptir. Özellikle güneşe maruz kalma, sigara içimiyle birleştiğinde risk artmaktadır. Yüz, boyun, dekolte ve eller deri yaşlanması hakkında bize fikir veren bölgelerdir.
Sigara deriyi nasıl yaşlandırır? Sigaranın içinde 1500 den fazla madde vardır. Klinik çalışmalar, sigaranın derinin su içeriğini azalttığını göstermektedir. Derimizin alt tabakalarında bulunan matriks metalloproteinaz adı verilen maddelerin, güneş ve sigara nedeniyle etkinliği artmaktadır, bu da kollajenin azalmasına, elastik liflerin yapısının bozulmasına yol açar. Ayrıca A ve C vitamini düzeyi de sigaranın etkisiyle azalır, serbest radikal dediğimiz toksik maddelerin deriden uzaklaştırılması zorlaşır. Kronik sigara kullanımı kılcal damarlarda kan akışını da azaltarak derinin beslenmesini bozar. Sigaranın etkisiyle deforme olan kollajen ve elastin lifler, akciğerlerde de mevcuttur. Yani cildinde kırışıklık olan kişilerde benzer hasar akciğerlerde de oluşmuş olabilir.
Tedavide sigarayı bırakmak öncelikli amaç olmalıdır. Özellikle yapılacak bir gençleştirme operasyonundan bir ay önce sigaraya son verilmesi gerekir. Sigara bırakılamazsa antioksidan tabletler ve retinoik asitli kremlerden yararlanılabilir. Dudak etrafındaki dikine çizgiler ve el üstü yaşlanması için dolgu, yüz gençleştirme için ise kimyasal peeling, dermabrazyon ve lazer tedavisi uygulanabilir. Ancak, cilt yaşlanması için çeşitli tedaviler uygulansa da, önlemek kadar etkili bir tedavi yoktur.